Wdarcie się do cudzego mieszkania wbrew woli jego właściciela stanowi poważne przestępstwo zagrożone surowymi sankcjami przez prawo karne. W odbiorze powszechnym dość często mylone jest z zakłócaniem spokoju, choć z punktu widzenia normatywnego jest ono zupełnie innym rodzajem czynu zabronionego. Na czym polega przestępstwo naruszenia miru domowego oraz jakie kary grożą z tytułu jego popełnienia? Tego dowiesz się z niniejszego wpisu.
Mir domowy to przysługujące każdemu człowiekowi uprawnienie do niezakłóconego korzystania z domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia lub ogrodzonego terenu. Uprawnienie to pozostaje pod szczególną ochroną polskiego prawa. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej stanowi, że:
Ochronę w tym zakresie przewiduje również art. 8 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, zgodnie z którym – każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji. Dodać trzeba, że nietykalność mieszkania, czyli właśnie mir domowy stanowi także, w myśl przepisów Kodeksu cywilnego, dobro osobiste (art. 23 k.c. oraz art. 24 k.c.). Pozostaje on więc pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach, w szczególności prawa karnego.
Przestępstwo naruszenia miru domowego unormowane jest w art. 193 Kodeksu karnego. Zgodnie z nim, może ono przybrać dwojaką postać:
Podkreślenia wymaga fakt, iż przepisy polskiego prawa nie zawierają żadnej legalnej definicji pojęcia „wdarcia się” sprawcy do cudzego przybytku. Co ono oznacza wyjaśnił jednak szczegółowo Sąd Najwyższy, który stwierdził, że należy pod nim rozumieć przełamanie, przy wkroczeniu do określonych miejsc, nie tyle przeszkody fizycznej, ile woli osoby uprawnionej. Wchodzą tu więc w grę wszelkie sposoby przedostania się do takiego miejsca bez zgody osoby uprawnionej, czy to jawnej, czy też chociażby domniemanej, a więc gwałtem, podstępem, pod fałszywym pozorem, czy też przy użyciu groźby.
Dodać trzeba, że sposób naruszenia woli osoby uprawnionej może być różny, jest on przy tym okolicznością drugorzędną, nieistotną z punktu widzenia bytu samego przestępstwa.
Zaznaczyć trzeba, iż wdarcie musi nastąpić do obiektu „cudzego”. Oznacza to, że sprawcy nie może przysługiwać, na mocy obowiązujących przepisów lub istniejących między stronami relacji faktycznych bądź umów, prawo dostępu do takiego mienia, stanowiącego formalnie, a więc z punktu widzenia prawnego, cudzą własność.
Musisz wiedzieć, że „odmowa opuszczenia” może nastąpić tylko i wyłącznie w takiej sytuacji faktycznej, w której sprawca już znalazł się w określonym miejscu. Obojętne jest przy tym, czy nastąpiło to za wiedzą lub zgodą osoby uprawnionej. Polega ono na odmowie jego opuszczenia pomimo wyrażenia żądania ze strony gospodarza, aby to sprawca to uczynił. Jest przy tym kwestią drugorzędną, czy sprawca znalazł się w danym miejscu legalnie, a następnie nie chce go opuścić, czy też całkowicie nielegalnie. W tym przypadku istotne jest bowiem tylko to, że sprzeciwia się on żądaniu osoby uprawnionej. Przez to ostatnie należy rozumieć stanowcze i wyraźne, a nie tylko dorozumiane wyrażenie woli osoby uprawnionej, aby dana osoba opuściła jego mieszkanie lub inne jego pomieszczenie albo należący do niego ogrodzony teren. Najście cudzego miejsca staje się bezprawne od chwili dotarcia do sprawcy woli uprawnionego, żądającego opuszczenia miejsca, które do niego należy.
Osobą uprawnioną jest każdy, kto posiada prawny lub faktyczny tytuł do zajmowania określonego miejsca. Na ogół jest to właściciel, posiadacz, dzierżawca, użytkownik, bądź najemca. Kryterium takie spełnia także osoba, co do której istnieje domniemanie, że działa zgodnie z wolą gospodarza, taka jak na przykład małżonek właściciela, jego dorosły domownik, czy nawet sąsiad, który tymczasowo opiekuje się lokalem mieszkalnym, pod nieobecność właściciela.
Reasumując – cudzym mieszkaniem lub innym miejscem chronionym przez opisywany przepis prawa karnego jest miejsce, do którego zamieszkujący ma wyłączne lub większe uprawnienie niż osoba wdzierająca się do niego.
Naruszenie miru domowego należy do tzw. przestępstw powszechnych, gdyż jego sprawcą może być każda osoba. Dodać trzeba, że paradoksalnie dopuścić się go może nawet sam właściciel domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia albo ogrodzonego terenu. Staje się tak, gdy oddał je na przykład w najem. Właściciel bowiem, wynajmując mieszkanie, wyzbywa się przez to na rzecz najemcy uprawnień w zakresie korzystania z lokalu. Prawo karne gwarantuje więc lokatorowi niezależną od właściciela rzeczy prawnokarną ochronę wynajętego mieszkania. W konsekwencji wynajęte, czy oddane na przykład w dożywotnie użytkowanie mieszkanie, staje się dla właściciela miejscem „cudzym”, gdyż przekazał on część swoich uprawnień na inne osoby.
Zaznaczyć trzeba, że przedmiotowe przestępstwo stanowi występek, a więc „lżejszą” odmianę przestępstwa.
Od strony podmiotowej przestępstwo naruszenia miru domowego może być popełnione wyłącznie umyślnie, zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym. Pierwsze pojęcie oznacza, że sprawca obejmuje swoją wolą znamiona czynu zabronionego, a więc po prostu chce popełnić przestępstwo. Drugie z nich występuje, gdy sprawca przewiduje możliwość popełnienia przestępstwa i godzi się na to.
Podkreślić trzeba, że warunkiem karalności czynu naruszenia miru domowego w przypadku posiadłości lub działki jest ogrodzenie terenu parkanem, murem, sztachetami, płotem, drutem kolczastym etc. Warunku tego nie spełnia rów, czy też zwykła tabliczka informująca o tym, że stanowi ono cudzą własność. Wynika to z faktu, iż tylko ogrodzenie wskazuje na to, że właściciel czy posiadacz nie życzy sobie wstępu osób trzecich.
Osoba, która dopuszcza się przestępstwa naruszenia miru domowego podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do jednego roku.
Należy dodać, iż tego rodzaju czyn zabroniony ścigany jest z urzędu.
W sprawach karny polecam skorzystać z usług profesjonalnego obrońcy.
Kancelaria Adwokacka adwokata Bartosza Obrębskiego powadzi obrony karne oraz reprezentuje pokrzywdzonych w postępowaniach karnych.
Znieważanie funkcjonariusza. Przestępstwo znieważenia funkcjonariusza jest szczególną formą przestępstwa znieważenia. Jego znamiona są bardzo podobne, zaś zasadniczą różnicą jest to, iż może ono być skierowane tylko i wyłącznie przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu.
Przesłuchanie dziecka w sprawie rodzinnej Sprawy rodzinne, z uwagi na swój przedmiot, mają szczególny charakter. Przejawia się on między innymi tym, że dzieci, pomimo że są osobami
