Instytucja dobrowolnego poddania się karze umożliwia szybsze zakończenie prowadzonego postępowania karnego. Aby jednak sprawca czynu zabronionego mógł z niej skutecznie skorzystać, muszą uprzednio zostać spełnione warunki ściśle określone przez obowiązujące przepisy prawa.
Na czym polega dobrowolne poddanie się karze? Kiedy i w jaki sposób można z niego skorzystać? Jakie wywołuje skutki prawne? Jeśli chcesz poznać odpowiedzi na te pytania, przeczytaj artykuł znajdujący się poniżej.
Dobrowolne poddanie się karze jest instytucją mającą na celu znaczące skrócenie prowadzonego postępowania karnego. Pozwala ona na złożenie wniosku o wymierzenie określonej kary sprawcy przestępstwa bez przeprowadzania całej procedury karnej. Może przybrać postać wniosku o wydanie wyroku skazującego bez rozprawy bądź też wniosku o wydanie wyroku skazującego już po jej rozpoczęciu. Obydwa regulowane są przez przepisy Kodeksu postępowania karnego.
Wniosek o dobrowolne poddanie się karze może zostać złożony na wstępnym etapie prowadzonego postępowania karnego, jeszcze przed przeprowadzeniem rozprawy.
Może to nastąpić w sytuacji, w której oskarżony przyznaje się do winy, a w świetle jego wyjaśnień okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości, zaś jego postawa wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte. W takim przypadku Sąd może zdecydować o zaniechaniu przeprowadzenia dalszych czynności procesowych w takiej sprawie karnej (art. 335 kpk).
Aby Sąd mógł zastosować opisane powyżej rozwiązanie, najpierw musi nastąpić tzw. targ o karę, przeprowadzany pomiędzy oskarżonym a prokuratorem. Jeśli zostanie on pozytywnie zakończony, wówczas Prokurator, zamiast z aktem oskarżenia, występuje do Sądu z wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków przewidzianych za zarzucany mu występek, uwzględniających również prawnie chronione interesy pokrzywdzonego.
Uzgodnienie takie może obejmować także wydanie określonego rozstrzygnięcia w przedmiocie poniesienia kosztów procesu.
Zaznaczyć trzeba, że Prokurator może załączyć taki wniosek także do aktu oskarżenia. W tym wypadku jednak ustawodawca postawił dodatkowy wymóg, a mianowicie, aby oświadczenia dowodowe złożone przez oskarżonego nie były sprzeczne z dokonanymi ustaleniami w postępowaniu przygotowawczym.
Sąd może zaakceptować wniosek złożony przez Prokuratora, albo też, w razie jego nieuwzględnienia, zwrócić mu sprawę.
Wniosek o dobrowolne poddanie się karze może zostać złożony także na dalszym etapie postępowania karnego. Wynika to bezpośrednio z art. 387 kpk.
Stanowi on, iż do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej oskarżony, któremu zarzucono przestępstwo zagrożone karą nieprzekraczającą 15 lat pozbawienia wolności, może złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu określonej kary lub środka karnego, orzeczenie przepadku lub środka kompensacyjnego bez przeprowadzania postępowania dowodowego.
Podkreślić trzeba, że wniosek taki może również dotyczyć wydania określonego rozstrzygnięcia w przedmiocie poniesienia kosztów procesu.
Musisz jednak wiedzieć, że Sąd może uwzględnić wniosek o wydanie wyroku skazującego, tylko i wyłącznie wtedy, gdy okoliczności popełnienia przestępstwa i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości, a cele postępowania zostaną osiągnięte mimo nieprzeprowadzenia rozprawy w całości.
Jest to także możliwe jedynie wówczas, gdy nie sprzeciwia się temu Prokurator, a także pokrzywdzony należycie powiadomiony o terminie rozprawy oraz pouczony o możliwości zgłoszenia przez oskarżonego takiego wniosku.
Sąd może uzależnić uwzględnienie złożonego wniosku o dobrowolne poddanie się karze od dokonania w nim wskazanej przez siebie zmiany.
Przychylając się do wniosku, Sąd może uznać za ujawnione dowody wymienione w akcie oskarżenia lub dokumenty przedłożone przez stronę postępowania karnego.
Zaznaczyć należy, że zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia17 maja 2000 (I KZP 7/00) „w trybie przewidzianym w art. 387 k.p.k. dopuszczalne jest tylko wydanie wyroku skazującego, a nie wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne. (…) wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego uzależnione jest przede wszystkim od możliwości kategorycznego stwierdzenia, że okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości, przy czym wymóg ten odnosi się nie tylko do zasadniczej kwestii samego sprawstwa oskarżonego w zakresie zarzucanego mu czynu, ale i do wszelkich okoliczności ważących na kształcie i rozmiarze odpowiedzialności karnej za ten czyn”.
Instytucję dobrowolnego poddania się odpowiedzialności przewiduje także ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (j.t. Dz. U. z 2022 r., poz. 859). Zawarta jest ona w art. 17–18 oraz art. 142–149. Co do zasady, przesłanki jej zastosowania są analogiczne do tych, które są wymienione w Kodeksie postępowania karnego.
Trzeba jednak zaznaczyć, że nie może ona stosowana do przestępstw skarbowych zagrożonych karą pozbawienia lub ograniczenia wolności. Nie zależnie od tego, w sprawach karnych skarbowych Prokurator ma możliwość dołączenia do aktu oskarżenia wniosku o wydanie wyroku skazującego bez rozprawy na zasadach ogólnych.
Wniosek o wydanie wyroku skazującego można cofnąć do czasu wydania przez Sąd wyroku w danej sprawie.
W przypadku przestępstw skarbowych, wniosek o dobrowolne poddanie się karze nie może zostać cofnięty przed upływem 1 miesiąca od jego złożenia, jak również po przekazaniu wniosku do właściwego Sądu.
Musisz także pamiętać, że w apelacji od wyroku skazującego wydanego w ramach dobrowolnego poddania się karze nie można podnosić zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych oraz rażącej niewspółmierności kary, jeżeli wyrok odpowiada zawartemu porozumieniu.
Na zakończenie, trzeba wyraźnie zaznaczyć, że uwzględnienie przez Sąd wniosku o dobrowolne poddanie się karze, oznacza wydanie przez niego wyroku skazującego sprawcę przestępstwa, a więc jednocześnie uznanie jego bezspornej winy w popełnieniu czynu zabronionego. W związku z tym wyrok taki podlega ujawnieniu w Krajowym Rejestrze Karnym. Nie dotyczy to jednak przestępstw skarbowych.
W sprawach karny w tym w wypadku możliwości skorzystania z dobrowolnego poddania się karze polecam skorzystać z usług profesjonalnego obrońcy.
Kancelaria Adwokacka adwokata Bartosza Obrębskiego powadzi obrony karne na teranie całego kraju w ze szczególnym uwzględnieniem województwa Mazowieckiego.
Znieważanie funkcjonariusza. Przestępstwo znieważenia funkcjonariusza jest szczególną formą przestępstwa znieważenia. Jego znamiona są bardzo podobne, zaś zasadniczą różnicą jest to, iż może ono być skierowane tylko i wyłącznie przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu.
Przesłuchanie dziecka w sprawie rodzinnej Sprawy rodzinne, z uwagi na swój przedmiot, mają szczególny charakter. Przejawia się on między innymi tym, że dzieci, pomimo że są osobami
