Stosowanie przemocy domowej jest przestępstwem surowo zabronionym przez polskie prawo karne. Jednak poza sankcjami wynikającymi z Kodeksu karnego, osobę, która się go dopuszcza może także spotkać eksmisja z lokalu mieszkalnego zajmowanego wraz z ofiarą.
Co to jest przemoc domowa? Kiedy można wyeksmitować jej sprawcę? W jaki sposób to zrobić? Zaraz odpowiemy sobie na te pytania.
Definicja pojęcia „przemocy domowej” zawarta jest w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (j.t. Dz. U. z 2021 r., poz. 1249). Zgodnie z nią poprzez „przemoc w rodzinie” należy rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie sprawcy polegające na stosowaniu przemocy, naruszające prawa lub dobra osobiste jego osób najbliższych. W szczególności chodzi o działania, które mogą narażać te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne (art. 2 pkt 2 ustawy).
W świetle prawa, osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu (art. 2 pkt 1 ustawy, w zw. z art. 115 § 11 Kodeksu karnego).
Sprawca takiego przestępstwa podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Jeżeli jego czyn połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, odpowiedzialność karna podlega zaostrzeniu – sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. W przypadku, gdy następstwem czynu sprawcy jest targnięcie się osoby pokrzywdzonej na własne życie, zagrożenie karą pozbawienia wolności znacząco wzrasta i wynosi od 2 do 12 lat (art. 207 k.k.).
Poza odpowiedzialnością na gruncie prawa karnego, sprawca przemocy domowej podlega także sankcjom na podstawie prawa cywilnego. Jedną z nich, o bardzo dotkliwym charakterze, jest eksmisja z zajmowanego lokalu mieszkalnego.
Kiedy może do niej dojść?
Przesądza o tym ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a dokładnie jej art. 11a. Zgodnie z nim, może do tego dojść przypadku, gdy członek rodziny, wspólnie zajmujący mieszkanie z pokrzywdzonym, swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie, czyni takie zamieszkiwanie szczególnie uciążliwym. W takiej sytuacji bowiem osoba dotknięta tego rodzaju zachowaniem może wystąpić z żądaniem aby właściwy Sąd, zobowiązał sprawcę do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Podkreślić trzeba, że możliwości wystąpienia przez osobę pokrzywdzoną z wnioskiem o nakazanie eksmisji, nie wyłączają takie okoliczności, jak:
Powinieneś wiedzieć, że wniosek eksmisyjny może dotyczyć zarówno członka najbliższej rodziny pokrzywdzonego, jak i osoby pozostającej z nim w nieformalnym związku, a więc jego konkubenta lub konkubiny. Może on także znaleźć zastosowanie do każdego lokalu służącego zaspokajaniu bieżących potrzeb mieszkaniowych.
Kwestie proceduralne związane z eksmisją sprawcy przemocy w rodzinie regulują przepisy art. 560(2) i nast. Kodeksu postępowania cywilnego.
Zgodnie z nimi wniosek o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia może być złożony na urzędowym formularzu. Jego wzór znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.
Z wnioskiem tym może wystąpić każda osoba dotknięta przemocą domową. Składa się go w sądzie rejonowym – wydziale cywilnym, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania sprawcy. Podlega on stałej opłacie sądowej w wysokości 200 zł.
Sąd powinien rozpatrzyć złożony wniosek i orzec w sprawie w terminie jednego miesiąca od dnia jego wniesienia, po przeprowadzeniu rozprawy w trybie nieprocesowym. Musisz jednak pamiętać, iż jest to termin o charakterze instrukcyjnym, w związku z czym może on zostać wydłużony, jeśli zajdzie taka konieczność.
Postanowienie Sądu o zobowiązaniu osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia jest skuteczne i wykonalne z chwilą jego ogłoszenia.
Sąd może je zmienić lub uchylić w razie zmiany okoliczności, nawet gdy jest prawomocne.
Jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia szybkości postępowania, Sąd w sprawie wszczętej na skutek złożenia wniosku o eksmisję może dokonywać doręczeń przez Policję lub Żandarmerię Wojskową. Dokonuje się ich nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania zlecenia.
Sąd z urzędu doręcza odpis postanowienia uczestnikom postępowania, prokuratorowi, Policji lub Żandarmerii Wojskowej oraz zawiadamia właściwy miejscowo zespół interdyscyplinarny, a gdy w mieszkaniu zamieszkują osoby małoletnie – także właściwy miejscowo Sąd opiekuńczy.
Oprócz opisanej powyżej procedury związanej z dokonywaną przez Sąd eksmisją sprawcy przemocy domowej, istnieje także instytucja natychmiastowej eksmisji takiej osoby.
Wynika ona z art. 15aa ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (j.t. Dz. U. z 2021 r., poz. 1882 z późn. zm.).
Zgodnie z przedmiotowym uregulowaniem – Policjant ma prawo wydać wobec osoby stosującej przemoc w rodzinie i stwarzającą zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby dotkniętej tą przemocą, nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Jest on niezwłocznie doręczany sprawcy przemocy i także podlega natychmiastowemu wykonaniu.
W sprawach rodzinnych i karnych zachęcam do kontaktu z Kancelarią Adwokacką prowadzoną przez adwokata Bartosza Obrębskiego aby otrzymać profesjonalną pomoc prawną.
Znieważanie funkcjonariusza. Przestępstwo znieważenia funkcjonariusza jest szczególną formą przestępstwa znieważenia. Jego znamiona są bardzo podobne, zaś zasadniczą różnicą jest to, iż może ono być skierowane tylko i wyłącznie przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu.
Przesłuchanie dziecka w sprawie rodzinnej Sprawy rodzinne, z uwagi na swój przedmiot, mają szczególny charakter. Przejawia się on między innymi tym, że dzieci, pomimo że są osobami
