Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, aby doszło do rozwodu, nie może on być:
- sprzeczny z dobrem małoletnich dzieci,
- godzić w zasady współżycia społecznego,
- żądany przez tego z małżonków, który jest wyłącznie winny rozpadowi związku.
Powinieneś wiedzieć, że żaden przepis obowiązującego prawa nie definiuje samego pojęcia „dobra małoletnich dzieci”. Przyjmuje się, iż obejmuje ono zapewniane przez rodziców dziecku dóbr zarówno materialnych, jak i niematerialnych, a także podejmowane przez nich czynności, mających na celu zapewnienie sprawowania nad nim odpowiedniej pieczy oraz zabezpieczenie jego prawidłowego rozwoju w poczuciu stabilizacji i bezpieczeństwa.
Oceniając, czy dobro małoletnich dzieci małżonków nie sprzeciwia się rozwodowi, sąd powinien przede wszystkim rozważyć, czy nie spowoduje on osłabienia więzi z dziećmi tego z małżonków, przy którym one nie pozostaną, w stopniu mogącym ujemnie wpłynąć na wykonywanie jego obowiązków rodzicielskich. Uszczerbku dla małoletnich dzieci można się dopatrzyć w orzeczeniu rozwodu, gdy istniejący stan faktyczny nie pozwala na rozstrzygnięcie o ich sytuacji w sposób zapewniający zaspokojenie ich potrzeb materialnych i moralnych, co najmniej w takim zakresie, w jakim były one zaspokajane przed ustaniem małżeństwa. Dla oceny, czy dobro dzieci ucierpi wskutek orzeczenia rozwodu, istotne znaczenie mają:
- ich wiek,
- dotychczasowe stosunki z rodzicami,
- stan zdrowia oraz
- stopień wrażliwości.
Jednocześnie przyjmuje się, że przedłużający się konflikt małżonków jest dla ich dzieci przeżyciem tak negatywnym i godzącym w poczucie stabilności, że wyklucza odmowę orzeczenia rozwodu ze względu na dobro wspólnych małoletnich dzieci.
Podkreślić trzeba, że sprzeczność orzeczenia rozwodu z zasadami współżycia społecznego występuje, gdy jest on niezgodny z ogólnie uznawanymi w danym społeczeństwie wartościami. Sytuacje takie mogą zwłaszcza wchodzić w rachubę wtedy, gdy z zasadami tymi nie dałoby się pogodzić rażącej krzywdy, jakiej doznałby małżonek sprzeciwiający się żądaniu rozwodu, albo gdy przeciw rozwodowi przemawiają poważne względy natury społeczno – wychowawczej.
Udzielenie rozwodu uważa się za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, na przykład w sytuacji gdy jedno z małżonków jest nieuleczalnie chore, wymaga opieki materialnej i moralnej współmałżonka, a rozwód stanowiłby dla niego rażącą krzywdę.
Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia. Od tej zasady są dwa wyjątki – w sytuacji, gdy drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód oraz w przypadku gdy taka odmowa jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Z drugiej strony, odmowa współmałżonka na wyrażenie zgody na rozwód jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, jeśli czyni on to wyłącznie w zamiarze szykany albo dla zemsty lub z nienawiści do małżonka winnego rozkładu pożycia.