Kancelaria Adwokacka Bartosz Kamil Obrębski

Tymczasowe aresztowanie

Spis treści

Co oto jest tymczasowe aresztowanie?

Tymczasowe aresztowanie stanowi jeden z tzw. środków zapobiegawczych. Jest ono instrumentem prawnym o charakterze izolacyjnym, polegającym na osadzeniu podejrzanego lub oskarżonego w areszcie śledczym, a więc w całkowitej izolacji od świata zewnętrznego.

Przesłanki stosowania tymczasowego aresztowania

Stosowanie tymczasowego aresztowania uwarunkowane jest, jak to wskazano powyżej,  zaistnieniem konieczności zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania karnego, zaś w wyjątkowych przypadkach także niezbędnością zapobieżenia popełnieniu przez oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa (art. 249 § 1 Kodeksu postępowania karnego).

Niezbędną przesłanką do wdrożenia tymczasowego aresztowania jest okoliczność, iż zebrane w danej sprawie dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że dana osoba popełniła zarzucane jej przestępstwo.

Podstawą do zastosowania tymczasowego aresztowania są następujące okoliczności:

1) uzasadniona obawa ucieczki lub ukrycia się oskarżonego, zwłaszcza wtedy, gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu,

2) uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne.

Wskazać trzeba, że można je wyjątkowo zastosować także wtedy, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony, któremu zarzucono popełnienie zbrodni lub umyślnego występku, popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził.

Ponadto, jeżeli oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sąd pierwszej instancji skazał go na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata, potrzeba zastosowania tymczasowego aresztowania w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania może być uzasadniona jedynie grożącą oskarżonemu surową karą.

Podkreślenia wymaga fakt, że tymczasowego aresztowania nie stosuje się, jeżeli wystarczający jest inny środek zapobiegawczy, przy czym nie może ono być stosowane, jeżeli dane przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą roku.

Zasady stosowania tymczasowego aresztowania

Właściwość sądu

Podkreślenia wymaga fakt, że tymczasowe aresztowanie może nastąpić wyłącznie na mocy postanowienia sądu. Organem uprawnionym do złożenia wniosku w tym przedmiocie jest prokurator.

Co do zasady, o jego zastosowaniu w postępowaniu przygotowawczym orzeka sąd rejonowy, w którego okręgu jest ono prowadzone, jednakże w wypadkach niecierpiących zwłoki właściwy jest do tego także inny sąd rejonowy.

Gdy jednak został już wniesiony akt oskarżenia, do zastosowania tymczasowego aresztowania uprawniony jest sąd, przed którym sprawa się toczy (art. 250 kpk).

Czas trwania tymczasowego aresztowania

W razie orzeczenia przez sąd kary pozbawienia wolności, tymczasowe aresztowanie może być stosowane aż do chwili rozpoczęcia wykonania kary (art. 250 § 4 kpk).

Podkreślić trzeba, że sąd w wydanym orzeczeniu oznacza okres tymczasowego aresztowania, który co do zasady nie może przekraczać trzech miesięcy (art. 263 § 1 kpk).

Jeżeli jednak, ze względu na szczególne okoliczności sprawy nie było możliwe ukończenie postępowania przygotowawczego w powyższym terminie, na wniosek prokuratora, sąd pierwszej instancji właściwy do rozpoznania sprawy, może przedłużyć tymczasowe aresztowanie na okres, który łącznie nie może przekroczyć 12 miesięcy, pod warunkiem jednak, że bezwzględnie zachodzi taka potrzeba,

Pamiętać jednak trzeba, że łączny okres stosowania tymczasowego aresztowania, do chwili wydania pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji nie może przekroczyć 2 lat.

W szczególnych wypadkach, sąd apelacyjny może, na wniosek prokuratora, ten okres przedłużać powyżej 2 lat i to teoretycznie bez limitu czasowego (art. 263 § 4 kpk).

Zasadą jest, iż w przypadku zbiegu tymczasowego aresztowania z wykonywaną karą pozbawienia wolności orzeczoną w innej sprawie do w/w okresów, zalicza się okres odbywania przez tymczasowo aresztowanego kary pozbawienia wolności.

Wskazać trzeba, że okres tymczasowego aresztowania liczy się od dnia zatrzymania.

Uchylenie lub zmiana tymczasowego aresztowania

Tymczasowe aresztowanie należy niezwłocznie uchylić lub zmienić, jeżeli ustaną przyczyny, wskutek których został on zastosowany, lub powstaną przyczyny uzasadniające jego uchylenie albo zmianę.

Wniosek tego rodzaju oskarżony może złożyć w każdym czasie. W jego przedmiocie rozstrzyga, najpóźniej w ciągu 3 dni, prokurator, a po wniesieniu aktu oskarżenia do sądu – sąd, przed którym sprawa się toczy.

Stosując tymczasowe aresztowanie, sąd może zastrzec, że środek ten ulegnie zmianie pod warunkiem złożenia, nie później niż w wyznaczonym terminie, określonego poręczenia majątkowego w postaci pieniędzy, papierów wartościowych, zastawu lub hipoteki.

Podkreślić trzeba, iż na etapie postępowania przygotowawczego tymczasowe aresztowanie może zostać uchylone lub zmienione na łagodniejszy środek zapobiegawczy także przez prokuratora.

W razie uniewinnienia oskarżonego, umorzenia lub warunkowego umorzenia postępowania, warunkowego zawieszenia wykonania kary, wymierzenia kary pozbawienia wolności odpowiadającej co najwyżej okresowi tymczasowego aresztowania, skazania na karę łagodniejszą niż pozbawienie wolności albo w razie odstąpienia od wymierzenia kary, zarządza się niezwłoczne zwolnienie tymczasowo aresztowanego, jeżeli nie jest on pozbawiony wolności w innej sprawie.

W przypadku groźby zastosowania środka zapobiegawczego w tym tymczasowego aresztowania chętnie pomoże Kancelaria Adwokacka adwokata Bartosza Obrębskiego.

Adwokat Bartosz Obrębski

E - mail

adwokat.obrebski@gmail.com

Telefon

508 269 045

Ostatnie wpisy:

Znieważanie funkcjonariusza publicznego

Znieważanie funkcjonariusza. Przestępstwo znieważenia funkcjonariusza jest szczególną formą przestępstwa znieważenia. Jego znamiona są bardzo podobne, zaś zasadniczą różnicą jest to, iż może ono być skierowane tylko i wyłącznie przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu.