Katalog okoliczności powodujących umorzenie wszczętego w danej sprawie postępowania karnego z urzędu zawarty jest w przepisach Kodeksu postępowania karnego. Jego art. 17 § 1 stanowi, że nie wszczyna się postępowania karnego, a już wszczęte umarza, gdy:
Musisz wiedzieć, że przesłanka braku popełnienia czynu zabronionego oznacza, że organy ścigania w ramach prowadzonego postępowania karnego poczyniły pewne, niebudzące wątpliwości ustalenia faktyczne, z których wynika że:
Z kolei brak danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu zabronionego dotyczy sytuacji, gdy informacje zebrane przez organy ścigania nie dają wystarczającej podstawy do ustalenia, czy do konkretnego zdarzenia w ogóle doszło i czy stanowiło ono czyn zabroniony w rozumieniu prawa karnego. Innymi słowy – nie doszło do zebrania materiału dowodowego, umożliwiającego dokonanie ustaleń o popełnieniu przestępstwa.
Brak znamion czynu zabronionego ma miejsce wtedy, gdy popełniony czyn nie zawiera konkretnych, wskazanych w przepisach prawa karnego cech charakteryzujących dane przestępstwo, a więc nie stanowił penalizowanego działania o charakterze zabronionym, na przykład poprzez brak cech umyślności w działaniu sprawcy.
Podstawę umorzenia postępowania karnego z urzędu stanowi także okoliczność, w której przepisy obowiązującego prawa stanowią, że sprawca nie popełnia przestępstwa. Oznacza to, ze wprawdzie sam czyn został popełniony, jednakże zaistniały jednocześnie okoliczności, które wyłączają winę jego sprawcy lub też pojawił się tzw. kontratyp, w postaci na przykład zastosowania przez niego instytucji obrony koniecznej lub też zachodzi jego niepoczytalność.
Zgodnie z przepisami Kodeksu karnego – nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma (art. 1 § 2). Znikomość występuje wtedy, gdy popełniony czyn zabroniony charakteryzuje się małą społeczną szkodliwością.
W myśl w/w aktu prawnego – przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu Sąd bierze pod uwagę:
Przedawnienie karalności przestępstwa oznacza, że po upływie określonego w przepisach Kodeksu karnego okresu czasu popełniony czyn wprawdzie w dalszym ciągu stanowi przestępstwo, jednak nie można już jego sprawcy pociągnąć do odpowiedzialności karnej, a więc skazać. Terminy przedawnienia zawarte są w art. 101 – 105 tego aktu prawnego. Pamiętać przy tym trzeba, że przepisy te nie znajdują zastosowania do:
Tego rodzaju czyny bowiem nie ulegają przedawnieniu.
Powaga rzeczy osądzonej zachodzi wtedy, gdy postępowanie karne co do tego samego czynu popełnionego przez tę samą osobę zostało prawomocnie zakończone albo wcześniej wszczęte jeszcze się toczy.
Oznacza to, że:
Okoliczność ta zachodzi, gdy w przypadku:
We wskazanych powyżej przypadkach nie ma podstaw do wszczęcia i prowadzenia postępowania karnego w danej sprawie, co stanowi podstawę do jego umorzenia.
Znieważanie funkcjonariusza. Przestępstwo znieważenia funkcjonariusza jest szczególną formą przestępstwa znieważenia. Jego znamiona są bardzo podobne, zaś zasadniczą różnicą jest to, iż może ono być skierowane tylko i wyłącznie przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu.
Przesłuchanie dziecka w sprawie rodzinnej Sprawy rodzinne, z uwagi na swój przedmiot, mają szczególny charakter. Przejawia się on między innymi tym, że dzieci, pomimo że są osobami
