Nie każdy wie, iż unieważnienie umowy może dotyczyć nie tylko tzw. kredytów frankowych, ale także tych, które zostały udzielone w walucie polskiej. Podstawą do tego jest stosowanie przez banki niedozwolonych postanowień umownych tzw. klauzul abuzywnych oraz niedostateczne informowanie klientów o skutkach stosowania zmiennego oprocentowania. W ostatnim czasie zapadło orzeczenie Sądu Okręgowego w Katowicach, które zostało wydane w postępowaniu zabezpieczającym, a więc jeszcze przed złożeniem pozwu. Uznał on, że na czas trwania postępowania sądowego na oprocentowanie kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w złotych składać się będzie wyłącznie marża banku, wynosząca 2,19 proc., a nie marża powiększona o wskaźnik WIBOR, w wysokości 7,42 proc. W rezultacie rata kredytu konsumenta spadła z 6,7 tys. zł do zaledwie 1,7 tys. zł.
WIBOR jest skrótem, który wziął się od nazwy Warsaw InterBank Offered Rate. Określa on wysokość oprocentowania na polskim rynku międzybankowym. Właśnie na podstawie stopy procentowej WIBOR różnego rodzaju banki zgadzają się na to, aby udzielać sobie nawzajem pożyczek. Co jednak najważniejsze, wielkość WIBORu jest zmienna – ustala się ją praktycznie codziennie, co ma ogromne znaczenie dla rynku finansów.
Wysokość wskaźnika WIBOR jest określana dzięki obliczeniu średniej arytmetycznej ze stóp procentowych, które wskazują banki, po uprzednim wyeliminowaniu skrajnych wartości.
WIBOR to wskaźnik, który ma bardzo duże znaczenie zarówno dla krajowego systemu finansowego, jak i dla budżetów domowych wielu Polaków. Wynika to z faktu, iż wskutek zmiany jego wysokości rosną lub maleją raty kredytów hipotecznych. Jest to rezultatem powiązania WIBOR – u ze stopami procentowymi. Ich wzrost powoduje to samo ze wskaźnikiem WIBOR, na podstawie którego oblicza się oprocentowanie kredytów hipotecznych.
Największą uciążliwością związaną z ciągłym ewoluowaniem stawki WIBOR, jest to, iż w momencie wzięcia kredytu hipotecznego, klient nie zna tak naprawdę dokładnej kwoty każdej z rat, którą trzeba musiał zapłacić bankowi.
Podkreślenia wymaga fakt, iż problem ze wzrostem przedmiotowego wskaźnika dotyczy tylko i wyłącznie tych produktów kredytowych, które w zapisach umowy mają określone oprocentowanie jako zmienne. Jeżeli wskazano w nich stałe oprocentowanie, wówczas nie będzie ono podlegało zmianom w związku z aktualną stawką WIBOR.
Jak można zaobserwować w ostatnim czasie, wskaźnik WIBOR zmienił się już kilkukrotnie… i to niestety na niekorzyść dla kredytobiorców, których raty wskutek tego stały się o wiele większe. Skokowy wzrost rat, który już nastąpił niestety nie był ostatnim z oczekiwanych… W związku z tym znaczna część kredytobiorców może mieć jeszcze większy problem ze spłatą swoich zobowiązań. Z tego powodu coraz więcej osób zastanawia się nad tym czy umowę kredytową można unieważnić w związku z tym, że WIBOR wciąż się zmienia. Czy jest to możliwe? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz poniżej.
Na tak zadane pytanie należy odpowiedzieć twierdząco. Są one w zasadzie analogiczne, jak te, na podstawie których unieważniane są tzw. kredyty frankowe. Pisałem o tym obszernie w artykule pt. „Unieważnienie umowy kredytu frankowego”
Podstawą do stwierdzenia nieważności umowy kredytowej z oprocentowaniem zmiennym opartym o wskaźnik WIBOR może być przede wszystkim ustalenie, że zawiera ona klauzule niedozwolone przez przepisy prawa i będące rażąco krzywdzące dla kredytobiorców – tzw. klauzule abuzywne. Podlegają one eliminacji z treści umowy z mocy samego prawa.
Na czym one polegają w przypadku przedmiotowych kredytów?
Wskaźnik WIBOR jest arbitralnie ustalany przez banki, a co więcej na poziomie zbyt wygórowanym. Stosują one zmienne oprocentowanie, w sytuacji, gdy de facto mogą wpływać na jego wysokość. Na podstawie zawartych umów Zarządy banków były uprawnione do podjęcia decyzji o zmianie wysokości oprocentowania w każdym czasie na podstawie wskaźników wymienionych w umowie, o niejednolitym i niejednoznacznym charakterze. Dodatkowo treść postanowień umownych, nie określała o ile może wzrosnąć oprocentowanie i w jakim interwale czasowym. Wszystkie te zjawiska są całkowicie sprzeczne z istotą umowy kredytu i naturą tego zobowiązania.
Kolejnym argumentem przemawiającym za unieważnieniem przedmiotowych umów kredytowych jest nieprawidłowe poinformowanie klientów o ekonomicznych konsekwencjach zmiany wysokości oprocentowania oraz o faktycznej skali nieograniczonego ryzyka związanego ze zmienną stopą procentową. Umowy zawierały jedynie bardzo ogólne stwierdzenia o tym, że kredytobiorca został poinformowany o ryzyku jakie niesie ze sobą zmienna stopa procentowa i w związku z tym w jaki sposób rata kredytu może wzrosnąć. W ten sposób kredytobiorcy ponosili w całości ryzyko z tym związane. Jest to w sposób oczywisty sprzeczne z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE oraz polską praktyką orzeczniczą. Wskazują one wyraźnie, iż wszelkie postanowienia niejednoznaczne powinny być tłumaczone na korzyść konsumenta. Co więcej, postanowienia umowy nie mają dla niego charakteru wiążącego, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. W taki bowiem sposób rażąco naruszają jego interesy. Zapisy takie nie mogą także naruszać zasad współżycia społecznego, rozumianych jako zasady uczciwego obrotu, rzetelnego postępowania, lojalności i zaufania w stosunku do partnera umowy. Dodać trzeba także, że postanowienia umów nie mogą być ustalane w sposób jednostronny, a klient musi mieć możliwość ich negocjowania. Tymczasem, przedstawiane przez banki umowy kredytowe z oprocentowaniem zmiennym opartym o wskaźnik WIBOR zawierały postanowienia całkowicie sprzeczne z opisanymi powyżej zasadami. Tym samym, stanowiły one rażące naruszenie zasady swobody umów i równości ich stron.
Analogicznie jak w przypadku kredytów frankowych, podważenie w efekcie usunięcie klauzuli zmiennego oprocentowania może w konsekwencji prowadzić do uznania przez Sąd takiej umowy za nieważną.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie wskazywano, że jeżeli eliminacja niedozwolonego postanowienia umownego doprowadzi do takiej deformacji regulacji umownej, że na podstawie pozostałej jej treści nie da się odtworzyć treści praw i obowiązków stron, to nie można przyjąć, iż strony pozostają związane pozostałą częścią umowy. To zaś powoduje, iż nieważnością dotknięta jest cała umowa.
Powyższe dotyczy w szczególności wyeliminowania jako niedozwolonych zapisów dotyczących ryzyka kursowego, charakterystycznego dla umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej, a które w drodze analogii można zastosować do umowy kredytu z oprocentowaniem zmiennym opartym o wskaźnik WIBOR, którego mechanizm był w zasadzie identyczny.
W celu uzyskania unieważnienia umowy kredytowej w PLN, niezbędne jest wniesienie pozwu o stwierdzenie takiego właśnie skutku przez Sąd.
Właściwy do rozpatrzenia takiego powództwa będzie odpowiednio Sąd rejonowy lub okręgowy. Te drugie rozpatrują sprawy w których wartość przedmiotu sporu przekracza kwotę 150 tysięcy złotych. Sądy rejonowe zajmują się sporami o mniejszej wartości.
Pozew można wnieść, według swojego wyboru, do Sądu w którego okręgu znajduje się siedziba główna banku, siedziba jego Oddziału bądź też miejsce zamieszkania dłużnika.
Od pozwu w sprawie u nieważnienia kredytu, trzeba uiścić stałą opłatę sądową, która wynosi 1.000,00 zł.
Skutek prawny orzeczenia stwierdzającego nieważność umowy w PLN jest taki sam, jak w przypadku tzw. kredytów frankowych. Jeśli chcesz je poznać, sięgnij do artykułu wskazanego w akapicie „Czy istnieją podstawy prawne do unieważnienia umowy kredytu w PLN?”
W sprawie unieważniania umowy kredytowej w całości lub w części zapraszam do kontaktu z Kancelarią Adwokacką prowadzoną przez adwokata Bartosza Obrębskiego aby otrzymać profesjonalną pomoc prawną.
Znieważanie funkcjonariusza. Przestępstwo znieważenia funkcjonariusza jest szczególną formą przestępstwa znieważenia. Jego znamiona są bardzo podobne, zaś zasadniczą różnicą jest to, iż może ono być skierowane tylko i wyłącznie przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu.
Przesłuchanie dziecka w sprawie rodzinnej Sprawy rodzinne, z uwagi na swój przedmiot, mają szczególny charakter. Przejawia się on między innymi tym, że dzieci, pomimo że są osobami
