Sprzedaż narkotyków jest penalizowana oraz zagrożona wysoką karą przez przepisy prawa karnego. Walka z tego rodzaju zjawiskiem stanowi jeden z priorytetów polityki walki z przestępczością, jaką prowadzi państwo. Wynika to z faktu, iż narkomania stanowi bardzo poważny problem społeczny, co gorsza o charakterze narastającym. Poza tym handlem narkotykami najczęściej zajmują się zorganizowane grupy przestępcze, stanowiące same z siebie szczególnie groźne zjawisko. Na czym polega przestępstwo sprzedaży narkotyków oraz jakie kary grożą za nie sprawcy?
Na wstępie trzeba zaznaczyć, że kwestie przestępstw związanych z narkotykami uregulowane są w ustawie z dnia z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (j.t. Dz. U. z 2023 r., poz. 172 z późn. zm.).
Podkreślić trzeba, że poprzez narkotyk należy rozumieć związek chemiczny pochodzenia roślinnego lub syntetycznego, powodujący u człowieka obniżenie sprawności ośrodkowego układu nerwowego, a zwłaszcza kory mózgowej. Może on przybrać postać:
Ich lista zawarta jest w załącznikach do w/w aktu prawnego – substancje odurzające – nr 1, substancje psychotropowe – nr 2.
Polskie prawo wyróżnia także pojęcie nowej substancji psychoaktywnej, która oznacza każdą substancję lub grupy substancji pochodzenia naturalnego lub syntetycznego w formie czystej lub preparatu działającą na ośrodkowy układ nerwowy, inną niż substancja psychotropowa i środek odurzający, stwarzającą zagrożenia dla zdrowia lub zagrożenia społeczne porównywalne do zagrożeń stwarzanych przez narkotyki lub które naśladują ich działanie.
Sprzedaż narkotyków stanowi zbrodnię, a więc przestępstwo poważniejszego rodzaju od występku. Jest ono unormowane w art. 59. ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Polega na:
w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej.
Udzielanie innej osobie środka odurzającego lub substancji psychotropowej oznacza czynność przekazania jej takiego właśnie materiału. Może ono również przybrać postać pozostawienia umówionej porcji środków odurzających w miejscu ustalonym wcześniej między zbywcą a nabywcą. Jest to skutkiem faktu, że zachowanie wyczerpujące znamię „udzielenia” zachodzi tylko wtedy, gdy istnieje współdziałanie dwóch konkretnych osób – udzielającego i odbiorcy. Nawet gdy umówiony nabywca nie przyjmie wręczanego narkotyku albo zrezygnuje z dokonania jego konsumpcji i tak spełnione są warunki dokonania przestępstwa sprzedaży, a nie jedynie usiłowania udzielenia takiego środka lub substancji innej osobie.
Musisz wiedzieć, że czynność „udzielenia” dokonana jest z chwilą ukończenia czynności zmierzających do przekazania konkretnej osobie narkotyków. Następuje ono już z chwilą bezpośredniego kontaktu z konkretnym nabywcą, i zachodzi tylko pod warunkiem, że odbiorcą „udzielającego”, a więc nabywcą, jest konsument. Oznacza to osobę, która zamierza narkotyki zażyć. Jeżeli odbiorcą jest osoba niebędąca konsumentem, na przykład handlarz zamierzający dalej odprzedać narkotyki, wówczas mamy do czynienia z innym rodzajem czynu zabronionego, a mianowicie wprowadzeniem środków odurzających lub substancji psychotropowych do nielegalnego obrotu albo uczestniczenie w takim obrocie.
Jako „korzyść majątkową” określa się przysporzenie sobie lub komu innemu majątku albo uniknięcie strat bądź zmniejszenie obciążeń majątku. Obejmuje więc ona zarówno wszelkie formy zwiększenia aktywów majątkowych sprawcy, jak i zmniejszenie jego pasywów.
Z kolei „korzyść osobista” polega na uzyskiwaniu przez sprawcę świadczeń o charakterze niemajątkowym, które polepszają jego sytuację, a nawet oznaczają uzyskanie określonej przyjemności w postaci na przykład przyznania odznaczenia, umożliwienie atrakcyjnego wyjazdu lub innej formy wypoczynku, czy też kontaktów seksualnych. Zaspokaja ona więc przede wszystkim potrzeby niematerialne sprawcy.
Podkreślenia wymaga fakt, że sprawca nie musi wcale uzyskiwać korzyści majątkowej lub osobistej dla samego siebie. Może ona bowiem być przeznaczona także dla innych osób.
Przestępstwo sprzedaży narkotyków można popełnić wyłącznie z zamiarem bezpośrednim o szczególnym zabarwieniu (dolus coloratus). Jest to przestępstwo znamienne celem jakim jest osiągnięcie korzyści majątkowej lub osobistej.
Jego sprawca więc musi w pełni obejmować swoją wolą znamiona czynu zabronionego, a więc po prostu chcieć popełnić tego rodzaju przestępstwo. Jest ono zawsze działaniem umyślnym, czyli celowym i popełnionym z premedytacją.
Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii rozróżnia typ kwalifikowany przestępstwa sprzedaży narkotyków. Powoduje on zaostrzenie zasad odpowiedzialności karnej sprawcy, który się go dopuszcza. Ma on miejsce wtedy, gdy sprzedaż narkotyków następuje na rzecz osoby małoletniej.
Paradoksalnie przepisy polskiego prawa karnego nie definiują pojęcia „małoletniego”. Co ono oznacza wywieść można z art. 10 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jest to osoba, która, co do zasady, nie ukończyła osiemnastego roku życia.
Dodać trzeba, że w tym przypadku do zaistnienia tej formy przedmiotowego przestępstwa konieczne jest istnienie świadomości sprawcy co do małoletniości nabywcy narkotyków. Fakt ten musi zostać udowodniony, i to ponad wszelką wątpliwość.
Jeżeli sprzedaż narkotyków stanowi przypadek mniejszej wagi, wówczas odpowiedzialność jego sprawcy ulega złagodzeniu.
Co oznacza pojęcie „mniejszej wagi”?
Przepisy prawa również nie definiują jej bezpośrednio.
Przyjmuje się powszechnie, iż występuje ona wtedy, gdy stopień społecznej szkodliwości oraz wina sprawcy są znacznie niższe, niż w przypadku podstawowej formy danego przestępstwa.
Przy ocenie tego rodzaju zależności bierze się przede wszystkim pod uwagę stan psychiki sprawcy oraz indywidualne okoliczności dotyczące przedmiotu czynu zabronionego. Analizuje się jego zamiar, sposób przygotowania do działania oraz motywację. Ważne znaczenie ma także sama osoba sprawcy przestępstwa – jego dotychczasowa postawa, sytuacja życiowa oraz kontekst dokonania sprzedaży narkotyków.
Osoba, która dopuszcza się przestępstwa sprzedaży narkotyków w jego podstawowej formie podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Jeżeli następuje to na rzecz małoletniego, wówczas sprawca podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od trzech lat.
W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do dwóch lat.
Należy dodać, iż tego rodzaju czyny zabronione ścigane są z urzędu.
W sprawach karny, w tym w wypadku dotyczącym zarzutu popełnienia przestępstwa związanego z narkotykami polecam skorzystać z usług profesjonalnego obrońcy.
Kancelaria Adwokacka adwokata Bartosza Obrębskiego powadzi obrony karne oraz reprezentuje pokrzywdzonych w postępowaniach karnych.
Znieważanie funkcjonariusza. Przestępstwo znieważenia funkcjonariusza jest szczególną formą przestępstwa znieważenia. Jego znamiona są bardzo podobne, zaś zasadniczą różnicą jest to, iż może ono być skierowane tylko i wyłącznie przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu.
Przesłuchanie dziecka w sprawie rodzinnej Sprawy rodzinne, z uwagi na swój przedmiot, mają szczególny charakter. Przejawia się on między innymi tym, że dzieci, pomimo że są osobami
