Czym jest rozdzielność majątkowa?
Rozdzielność majątkowa to jeden z ustrojów majątkowych regulujących relacje finansowe między małżonkami. W przeciwieństwie do ustawowej wspólności majątkowej, która powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa (o ile nie postanowiono inaczej), rozdzielność polega na tym, że każdy z małżonków zachowuje pełną odrębność majątkową. Oznacza to, że dochody, przedmioty majątkowe oraz zobowiązania nabywane po ustanowieniu rozdzielności nie wchodzą do majątku wspólnego, lecz stanowią własność tylko jednej ze stron.
Rozdzielność majątkowa może powstać:
- na mocy umowy zawartej u notariusza (tzw. intercyza),
- z mocy wyroku sądu, np. gdy jeden z małżonków trwoni majątek lub działa na szkodę drugiego,
- z mocy prawa, np. w przypadku ogłoszenia upadłości jednego z małżonków lub orzeczenia separacji.
Kiedy warto rozważyć rozdzielność majątkową?
Choć wspólność majątkowa jest domyślnym ustrojem po zawarciu małżeństwa, to w wielu przypadkach rozdzielność majątkowa okazuje się znacznie bezpieczniejszym i bardziej praktycznym rozwiązaniem – zarówno dla małżonków prowadzących wspólne gospodarstwo domowe, jak i tych, których relacje zaczynają się komplikować. Poniżej przedstawiamy najczęstsze sytuacje, w których warto poważnie rozważyć zawarcie intercyzy lub wnioskować o rozdzielność przed sądem.
Gdy jedno z małżonków prowadzi działalność gospodarczą
Rozdzielność pozwala ograniczyć ryzyko przejęcia wspólnego majątku przez wierzycieli przedsiębiorcy w przypadku kłopotów finansowych, upadłości czy egzekucji komorniczej.
W przypadku znacznych różnic w dochodach lub majątku
Jeśli jedno z małżonków wnosi do małżeństwa znaczący majątek lub uzyskuje znacznie wyższe dochody, rozdzielność umożliwia zachowanie pełnej kontroli nad własnymi finansami i ułatwia rozliczenia w razie ewentualnego rozstania.
Gdy jedno z małżonków jest nadmiernie zadłużone
Rozdzielność majątkowa chroni drugiego małżonka przed odpowiedzialnością za długi, które nie powstały za jego zgodą. Wspólność majątkowa w takich przypadkach może prowadzić do utraty dorobku całej rodziny.
W sytuacji poważnego kryzysu małżeńskiego
Jeśli relacje w związku ulegają pogorszeniu, a nie ma jeszcze decyzji o rozwodzie, ustanowienie rozdzielności może zapobiec nieuczciwemu zarządzaniu wspólnym majątkiem, jego wyprzedaży lub ukrywaniu aktywów.
W przypadku drugiego lub późniejszego małżeństwa
W związkach zawieranych po raz kolejny, szczególnie przy istnieniu dzieci z poprzednich relacji, rozdzielność majątkowa pozwala uporządkować kwestie majątkowe i zabezpieczyć interesy spadkobierców.
Gdy strony cenią finansową niezależność
Niektóre pary decydują się na rozdzielność majątkową z przyczyn czysto praktycznych – chcą samodzielnie zarządzać własnymi dochodami i wydatkami, nie łącząc finansów w całość.