Planowanie sukcesji i ochrona majątku przed roszczeniami spadkowymi to istotna kwestia dla osób, które chcą zabezpieczyć swoją własność i uniknąć ewentualnych sporów po swojej śmierci. W polskim prawie obowiązują przepisy dotyczące zachowku, które mogą prowadzić do konieczności wypłaty części majątku uprawnionym spadkobiercom. Istnieją jednak legalne sposoby, które pozwalają na ograniczenie ryzyka roszczeń oraz zapewnienie, że majątek trafi do wybranych osób lub instytucji. W tym artykule przedstawiamy skuteczne metody ochrony majątku przed roszczeniami spadkowymi.
Testament to najprostszy i najbardziej powszechny sposób na określenie, kto ma odziedziczyć majątek po śmierci testatora. Może on być sporządzony własnoręcznie, notarialnie lub w innej formie przewidzianej prawem.
Mimo że testament pozwala na wskazanie konkretnych spadkobierców, nie eliminuje prawa do zachowku przysługującego osobom uprawnionym, takim jak dzieci, małżonek czy rodzice. Oznacza to, że nawet jeśli w testamencie cały majątek zostanie zapisany innej osobie, to najbliżsi krewni mogą dochodzić swojego zachowku.
Aby ograniczyć roszczenia spadkowe, warto połączyć testament z innymi rozwiązaniami, takimi jak darowizna, zapis windykacyjny lub fundacja rodzinna.
Przekazanie majątku w formie darowizny jeszcze za życia właściciela to skuteczny sposób na kontrolowanie, kto otrzyma poszczególne składniki majątku.
Jednak w polskim prawie darowizna dokonana na rzecz jednego ze spadkobierców może podlegać doliczeniu do schedy spadkowej przy obliczaniu zachowku. Jeśli darowizna została dokonana więcej niż 10 lat przed śmiercią darczyńcy na rzecz osoby spoza kręgu spadkobierców ustawowych, nie jest wliczana do masy spadkowej i nie obciąża obdarowanego obowiązkiem wypłaty zachowku.
W praktyce, aby ograniczyć roszczenia spadkowe, warto dokonywać darowizn z odpowiednim wyprzedzeniem lub rozważyć inne sposoby przekazania majątku.
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia to skuteczny sposób na eliminację przyszłych roszczeń spadkowych. Polega na podpisaniu umowy między spadkodawcą a potencjalnym spadkobiercą, w której ten ostatni rezygnuje z prawa do spadku.
Taka umowa musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego i ma skutki dla potomków osoby zrzekającej się, chyba że w umowie zaznaczono inaczej.
Jest to rozwiązanie stosowane w sytuacjach, gdy spadkodawca chce mieć pewność, że konkretna osoba nie będzie mogła dochodzić roszczeń, np. w przypadku nieporozumień rodzinnych.
Intercyza, czyli umowa majątkowa małżeńska, pozwala na ustalenie, że określony majątek nie wchodzi do wspólności małżeńskiej. Dzięki temu w przypadku śmierci jednego z małżonków drugi nie dziedziczy majątku objętego intercyzą, a także nie wchodzi on w skład schedy spadkowej podlegającej podziałowi między spadkobierców.
Jest to rozwiązanie stosowane przede wszystkim w sytuacjach, gdy jeden z małżonków prowadzi działalność gospodarczą lub posiada duży majątek, który chce chronić przed ewentualnymi roszczeniami.
Nową formą ochrony majątku w Polsce jest fundacja rodzinna, która pozwala na przeniesienie majątku do osobnej jednostki prawnej, zarządzanej zgodnie z wolą fundatora.
Majątek przekazany do fundacji nie podlega dziedziczeniu, co oznacza, że spadkobiercy nie mogą domagać się zachowku od środków ulokowanych w fundacji. Jest to szczególnie korzystne rozwiązanie dla osób posiadających firmy rodzinne, nieruchomości inwestycyjne czy duże aktywa finansowe.
Fundacja rodzinna pozwala również na precyzyjne określenie zasad korzystania z majątku przez beneficjentów, co zapewnia jego długoterminową ochronę.
Umowa dożywocia to rozwiązanie polegające na przeniesieniu własności nieruchomości na inną osobę w zamian za zapewnienie dożywotniego utrzymania dla zbywcy.
W odróżnieniu od darowizny, nieruchomość przekazana w ramach dożywocia nie podlega zaliczeniu do schedy spadkowej, co oznacza, że spadkobiercy nie mogą dochodzić zachowku od jej wartości.
Jest to często stosowane rozwiązanie w sytuacji, gdy właściciel nieruchomości chce przekazać ją bliskiej osobie, jednocześnie zabezpieczając sobie prawo do zamieszkania i opieki do końca życia.
