Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego, pomiędzy jego stronami powstaje z mocy samego prawa ustrój wspólności ustawowej. Określa on stosunki majątkowe, jakie panują pomiędzy współmałżonkami.
Zawarcie związku małżeńskiego powoduje, co do zasady, powstanie pomiędzy jego stronami ustawowej wspólności majątkowej. Następuje to z mocy samego prawa, nie wymaga więc dokonywania jakichkolwiek czynności prawnych.
Do jej powstania nie dochodzi jedynie wtedy, gdy:
Musisz wiedzieć, że wspólność majątkowa pomiędzy małżonkami jest współwłasnością łączną, a więc ma charakter bezudziałowy. Żaden z małżonków nie dysponuje więc wyraźnie określonym oraz wyodrębnionym udziałem w majątku wspólnym.
Powoduje to, że, wszelkie, nabyte w trakcie trwania małżeństwa składniki stanowiące przedmiot majątku wspólnego, przysługują obojgu małżonkom w sposób niepodzielny, nie zaś w określonej proporcji ułamkowej. Zasadą jest przy tym, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może on również, zobowiązywać się do rozporządzania, ani też go dokonywać w odniesieniu do udziału, jaki przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku w razie ustania wspólności małżeńskiej.
Małżeńska wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania małżeństwa przez oboje małżonków lub też tylko przez jednego z nich. Zalicza się do niej zarówno dochody uzyskane z majątku wspólnego, jak również z majątków osobistych współmałżonków, jak na przykład z tytułu czynszu najmu lokalu mieszkalnego, stanowiącego osobistą własność danego małżonka.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, obejmuje ona w szczególności:
Tym samym, majątek wspólny tworzą wszystkie te wartości, które nie wchodzą w skład majątku osobistego każdego ze współmałżonków.
Na majątek osobisty każdego z małżonków, składają się te wszelkie dobra, które nabył on przed wstąpieniem w związek małżeński, a także te, które otrzymał na podstawie dziedziczenia lub darowizny. Dotyczy to także uzyskanego odszkodowania z tytułu uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, a także z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Wyjątkiem jest renta należna poszkodowanemu z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość.
Majątek osobisty obejmuje również:
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, zarząd majątkiem sprawują obydwoje współmałżonkowie. Jest to zarówno ich prawo, jak i obowiązek. Powinni oni udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, oraz czynnościach jakie podjęli w tym zakresie, i zobowiązaniach, jakie go obciążają.
Warto zaznaczyć, że każdy z małżonków może również samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, a w szczególności wykonywać czynności, których celem jest jego zachowanie w stanie nieuszczuplonym.
Małżeńska wspólność ustawowa, przestaje istnieć z mocy samego prawa chwilą ustania związku małżeńskiego poprzez rozwód. Skutek taki dotyczy całego majątku, który był nią objęty, nie jest więc możliwe ograniczenie go jedynie do niektórych przedmiotów majątkowych wchodzących w skład wspólności małżeńskiej.
Małżeńska wspólność ustawowa powstaje automatycznie z chwilą zawarcia małżeństwa i obejmuje majątek nabyty przez małżonków w jego trakcie. Nie wyodrębnia się w niej udziałów – całość przysługuje obojgu. Wspólność ustaje m.in. przez rozwód lub zawarcie intercyzy. Rozróżnienie między majątkiem wspólnym a osobistym jest kluczowe przy podziale majątku. Zrozumienie zasad wspólności pozwala skutecznie chronić swoje interesy majątkowe.
